Bańki mydlane są zamkniętymi, zazwyczaj sferycznymi membranami, które wypełniamy gazem lub jak zazwyczaj bywa po prostu wypełnione powietrzem. Te znane nam na co dzień stworzone są przede wszystkim przy wykorzystaniu mieszanki wody i mydła lub innego preparatu z detergentem. Wspomniane środki czyszczące działają w aktywny sposób. Oddziałują na powierzchniowe napięcie wody – zmniejszając je, co jest niezbędnym fundamentem do wykreowania bańki mydlanej.
Samo w sobie to oczywiście nie wystarczy do jej powstania. Mydło ma jeszcze jedno zadanie. Tworzy ono cienką warstwę na powierzchni wody, z jej obu stron, która utrzymuje konstrukcje bańki. W rzeczywistości jej budowa jest bardzo (wizualnie) zbliżona do budowy zwierzęcej błony komórkowej! W rezultacie powstaje twór prawie bezbarwny i przede wszystkim bardzo ulotny – wykorzystując najprostszą recepturę z samego mydła nigdy nie wiemy jak długo się utrzyma i kiedy pęknie (dlatego warto sprawdzić nasze sekretne przepisy do wykonania w domu:). Tęczowo-blada paleta kolorów bańki mydlanej powstaje w wyniku zjawiska iryzacji. W skrócie mówiąc jest to optyczne zjawisko, odpowiadające za odbicie światła od wewnętrznej i zewnętrznej warstwy bańki. Co skutkuje zakrzywieniem promieni światła. To tyle z fizyki! Wróćmy do naszych mydlanych tworów 🙂
Ciekawostki o bańkach mydlanych
Mało kto zna samą historię baniek mydlanych. Nigdy nie była ona specjalnie utrwalana czy zapisywana. Wiadomo jedynie, że w 1672 roku Robert Hook, brytyjski biolog i astronom, pokazał członkom Królewskiego Towarzystwa Naukowego, że za pomocą szklanej rurki i roztworu wody z mydłem można stworzyć bańkę. Nie mamy żadnych wcześniejszych wzmianek na temat baniek mydlanych w kronikach historycznych. Nie wiadomo przez to czy ktoś wcześniej nie zasłynął ze spopularyzowania tego typu atrakcji. W końcu mydło wynalezione zostało przez Sumerów w Zachodniej Azji ponad cztery tysiące lat temu. Odkąd ten środek czystości znalazł się w powszechnym użytku – powstawały też bańki, nawet jeśli nie były one robione z rozmysłem.
Największą ciekawostką jest, że każda bańka ma unikalny układ kolorów niczym nasze dna. Nigdy nie zrobimy nigdy dwóch identycznych baniek mydlanych o tym samym układzie barw. Do ciekawostek historycznych można zaliczyć również fakt, że nazwa zjawiska iryzacji, jakie obserwujemy na bańkach pochodzi aż z mitologii greckiej, od imienia bogini Iris i usposabia tęczę.
Bańki mydlane dla naukowców i lekarzy
Bańki, jako materiał naukowy, zainteresowały naukowców zaledwie 200 lat temu. Matematycy i fizycy studiowali interakcję pomiędzy wodą i mydłem. Do dziś z użyciem baniek mydlanych bada się interferencję fal świetlnych czy napięcie powierzchniowe płynów. Moc baniek mydlanych odkryli logopedzi, a dmuchnie baniek stało się znanym ćwiczeniem logopedycznym dla dzieci. Technika i nauka idzie naprzód. Dziś potrafmy tworzyć bańki kwadratowe i jednobarwne. Stworzono bańki jadalne, czy takie, które nie pękają kilka dni jeśli ich nie dotkniemy. Mimo tego, iż są tak ciekawym materiałem badawczym dla naukowców, ich główne przeznaczenie to cele rozrywkowe, a nawet artystyczne. Dlaczego? Ponieważ naukowcy do dziś nie wiedzą dlaczego takie urocze twory z mydła potrafią rozweselić dosłownie każde dziecko i dorosłego, sprawiając, że zatracimy się w tym fantastycznym zjawisku, podziwiając paletę barw i ulotność tej pięknej chwili.